#395: Een veranderd landschap

De afgelopen periode waren er kritische geluiden op transacties die het Openbaar Ministerie is aangegaan: men mist een rechterlijke toetsing. De minister van Veiligheid en Justitie heeft aangekondigd hier een wettelijke regeling voor te zullen opstellen. Vooruitlopend op de wettelijke regeling heeft het College van procureurs-generaal in afstemming met de minister besloten een aangepaste aanwijzing voor hoge transacties uit te vaardigen. Dit blijkt uit een brief van de minister van 29 juni 2020.  Op 4 september 2020 is de Aanwijzing hoge transacties in werking getreden. Welke veranderingen brengt deze aanwijzing voor de praktijk? Levert deze aanwijzing een ander transactielandschap op?

De belangrijkste wijziging in de Aanwijzing hoge transacties is dat transacties voortaan door een onafhankelijke commissie zullen worden getoetst en niet langer aan de minister van Justitie en Veiligheid zullen worden voorgelegd. De commissie toetst het transactievoorstel marginaal op basis van een gemotiveerd transactievoorstel, een feitenrelaas inclusief de toepasselijke strafbepalingen en het conceptpersbericht. Ook bestaat een mogelijkheid om de verdediging te horen. Aan de hand daarvan wordt beoordeeld of gelet op alle omstandigheden van het geval en met inachtneming van de uitgangspunten in de Aanwijzing, sprake is van een passende afdoening waartoe het OM in redelijkheid kan besluiten. De commissie brengt vervolgens een advies uit aan het College van procureurs-generaal.

De commissie bestaat uit een oud-advocaat, een oud-rechter, een hoogleraar straf- en strafprocesrecht en oud-officieren van justitie, in wisselende samenstelling. Een voorgenomen transactie wordt beoordeeld door drie leden. De minister staat hier dus voortaan buiten.

Deze nieuwe werkwijze levert ook diverse kansen voor de verdediging op. Waar de verdediging voorheen veelal was overgeleverd aan de “grillen” van de zaaksofficieren als het gaat om het bereiken van een transactie, biedt de commissie nu een ingang om een transactie op redelijkheid te laten toetsen. Wij zouden menen dat de verdediging ook de kans zou moeten krijgen om een zaak voor te leggen aan deze commissie, zodat deze kan beoordelen of een zaak in aanmerking komt voor een transactie ook al menen de zaaksofficieren in eerste instantie dat dit niet het geval is. Ons is overigens nog onbekend welke leden onderdeel zullen uitmaken van deze commissie.

Een andere opmerkelijke verandering is dat de criteria voor wanneer een transactie als hoge transactie heeft te gelden zonder nadere toelichting zijn veranderd. De drempelwaarde om van een hoge transactie te kunnen spreken is voor het boetecomponent verhoogd van € 50.000 naar € 200.000. Voor het totale transactiebedrag is dit verhoogd van € 500.000 naar € 1.000.000. Het voordeel voor de verdediging van deze hogere drempelwaardes is dat voor transacties die hieronder vallen ook niet zonder meer een persbericht hoeft te worden uitgebracht. Het Openbaar Ministerie heeft dus meer vrijheid om zelfstandig transacties aan te gaan onder deze drempelwaardes.

De Aanwijzing hoge transacties levert dus een net iets ander transactielandschap dan de huidige op en biedt op punten ook kansen voor de verdediging.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl. Uiteraard is het ook mogelijk om over dit onderwerp te praten in een (digitale) Vaklunch on demand bij jou op kantoor.

No Comments

Post a Comment