Fraudezaken spelen zich vaak af in het bedrijfsleven. Maar het zijn de natuurlijke personen die dergelijke zaken een gezicht geven. Niet voor niets hanteert het Openbaar Ministerie (OM) als beleid dat het ‘feitelijke leidinggevers’ vervolgt. Dat is echter niet mogelijk wanneer bewijs voor opzet ontbreekt. Dat onderstreept de Hoge Raad in een arrest van 5 september 2023.
Het Europese Openbaar Ministerie (EOM) is alweer bijna twee jaar operationeel. Het op 1 maart 2023 verschenen jaarbericht geeft een goed beeld van de ontwikkelingen binnen het EOM, zo ook hoe het EOM aan zaken komt. Wij schreven al daarover én de oproep vanuit het EOM aan particulieren om strafbare feiten te melden in Vaklunch #439. Het jaarbericht biedt een mooi aanleiding voor een reflectie op dit punt.
Met de ontnemingsmaatregel kan na een veroordeling wederrechtelijk verkregen voordeel worden afgepakt. De gedachte hierachter is dat misdaad niet mag lonen. Maar om voordeel te kunnen ontnemen, moet wel vast komen te staan dat daadwerkelijk voordeel is behaald. Dit blijkt geen sinecure als het gaat om valsheid in geschrifte of witwassen. Uit een recente uitspraak blijkt gelukkig dat de ontnemingskamer van de rechtbank Amsterdam dit goed in de vingers heeft.LEES VERDER
Hof Den Bosch veroordeelde vorige week een oud-belastingadviseur wegens valsheid in geschrift tot een gevangenisstraf van zestien maanden, waarvan tien voorwaardelijk. In hoger beroep valt de straf een stuk lager uit dan in eerste aanleg. Anders dan de rechtbank stelt het hof namelijk vast dat de tenlastegelegde verduistering niet kan worden bewezen.LEES VERDER
Procesafspraken blijven de gemoederen bezig houden. Wij schreven hierover al in Vaklunch #450, #465 en #470. Uit de daarin aangehaalde jurisprudentie blijkt dat rechters wegens het ontbreken van een wettelijke grondslag uiteenlopende criteria toepassen bij de beoordeling van procesafspraken. Zo toetste rechtbank Overijssel begin dit jaar of procesafspraken helpen een bijdrage te leveren aan de ontlasting van het strafrechtsysteem, terwijl hof Arnhem-Leeuwarden afgelopen april procesafspraken beoordeelde op efficiency, duidelijkheid voor de andere betrokken partijen en effectiviteit. Afgelopen week gooide rechtbank Zeeland-West-Brabant het over een compleet andere boeg door te toetsen of de procesafspraken in kwestie voldeden aan ‘twee voorwaarden die het Europese Hof van de Rechten van de Mens (EHRM) stelt aan afsprakenprocedures’. Hoe pakte dat uit?LEES VERDER
In de fiscale fraudepraktijk passeren vele leerstukken uit verschillende rechtsgebieden de revue. Een recent arrest van de strafkamer van hof Den Haag van 21 april 2022 is daarvan een mooi voorbeeld. In deze zaak veroordeelt het hof een verdachte voor het plegen van valsheid in geschrift (artikel 225 Sr), omdat hij via zijn belastingadviseur de Belastingdienst onjuist zou hebben geïnformeerd over de vestigingsplaats van een vennootschap (een buitenlandse limited). Maar is er wel sprake van opzet?LEES VERDER
Vervolging voor witwassen blijft hoog op het lijstje van het Openbaar Ministerie staan. Helaas komt het nog steeds voor dat het onderzoek van het Openbaar Ministerie gebrekkig is (zie ook Vaklunch #410), terwijl de eisen die aan een witwasonderzoek worden gesteld in de jurisprudentie steeds duidelijker omlijnd worden. Het zogenaamde “stappenplan” voor het onderzoek naar witwassen met een onbekend gronddelict maakt het ook mogelijk dat het Openbaar Ministerie zonder concreet bewijs van een gronddelict een veroordeling voor witwassen kan bereiken. Steeds vaker houdt het Openbaar Ministerie dat stappenplan achter de hand, voor het geval het gronddelict dat het op het oog heeft niet bewezen kan worden. Ons inziens is het stappenplan niet voor die situatie bedoeld, maar zelfs als dat wel zo zou zijn, dan ontslaat dat het Openbaar Ministerie niet van de plicht gedegen onderzoek conform dat stappenplan te doen.LEES VERDER
…bieden geen garantie voor de toekomst. Dit ondervonden de betrokkenen uit de zaken waarover hof Den Haag op 27 januari 2022 besliste aan den lijve (zie ECLI:NL:GHDHA:2022:57 en ECLI:NL:GHDHA:2022:58). Het Openbaar Ministerie werd in eerste aanleg nog door rechtbank Rotterdam niet-ontvankelijk verklaard omdat het onderzoek waarop het was gebaseerd niet voldoende onafhankelijk was. Het hof draaide dat (deels) terug. Wat maakte dan dat het onderzoek nu toch deugde en wat betekent dit voor de fraudepraktijk?LEES VERDER
In Vaklunch #315 schreven wij over de KPMG-zaak. De zaak houdt verband met de ontwikkeling van het KPMG-gebouw, en draait met name om de vraag of een bepaalde realisatievergoeding niet in wezen een verkapte winstuitdeling is geweest voor de aannemer. Het Openbaar Ministerie stelt dat de realisatieovereenkomst en de daarop gebaseerde facturen vals zijn en de aangiften onjuist. Net als de rechtbank in eerste aanleg, spreekt het hof de verdachten in hoger beroep opnieuw vrij. Komt er nu eindelijk een einde aan deze langslepende zaak? En wat betekenen deze vrijspraken nu eigenlijk voor de destijds gesloten transactie met KPMG?LEES VERDER
De drang om berichten in beeld te vatten is menselijk. Vaak komt de boodschap ook beter over dan in schriftelijke vorm. En dat is niet voor niets: een beeld zegt meer dan duizend woorden. Dat geldt voor positieve berichten, maar zeker ook voor negatieve berichten. Foto’s zijn een goed middel om het effect van naming and shaming te bereiken. Maar de Hoge Raad is duidelijk: het verspreiden van foto’s van de veroordeelde hoort niet thuis in de punitieve middelen die de strafrechter mag toepassen.LEES VERDER
