#315: Another one bites the dust

In Vaklunch #227  schreven wij over de vrijspraak van oud Achmea bestuurder. In Vaklunch #251  schreven wij over het NS-debacles van het Openbaar Ministerie en sinds vorige week kan het Openbaar Ministerie nog twee debacles op het lijstje bijschrijven. Op donderdag  is Klaas Hummel volledig vrijgesproken door de rechtbank in Amsterdam en op vrijdag  is de voormalig KPMG-topman met medeverdachten volledig vrijgesproken. Alle vier de uitspraken gaan in belangrijke mate over het strafbare feit; valsheid in geschrifte. Wat kunnen wij leren van deze uitspraken?

In de zaak van Klaas Hummel gaat het over de vraag of onroerend goed te laag is getaxeerd en of de taxatierapporten daarmee vals zijn. De rechtbank overweegt dat taxateurs onroerend goed kunnen waarderen op grond van verschillende waarderingsgrondslagen en uitgangspunten. Het feit dat getaxeerde waardes uit elkaar kunnen lopen betekent niet dat een van beide waardes onjuist of vals is. De rechtbank oordeelt dat niet kan worden vastgesteld dat de taxateurs van onjuiste uitgangspunten zijn uitgegaan op het moment van taxatie. Om die reden zijn de taxatierapporten niet vals volgens de rechtbank. Klare taal aldus. Het lijkt erop dat het Openbaar Ministerie zich heeft blind gestaard op de waardes in de taxatierapporten van de Belastingdienst die een andere waarderingsmethodiek hanteerden, dan de taxateurs in kwestie. Dat de Belastingdienst op dit punt de wijsheid niet zonder meer in pacht heeft blijkt wel weer.

Ook in de KPMG-zaak lijkt het Openbaar Ministerie zich te hebben blind gestaard op eigen ideeën. Deze zaak draait om een realisatieovereenkomst die is opgemaakt bij de bouw van het KPMG kantoorgebouw in Amstelveen en de daaruit voortvloeiende facturen. In de ogen van het Openbaar Ministerie zijn deze documenten vals omdat de realisatievergoeding in wezen een winstuitdeling zou zijn.

De rechtbank stelt vast dat er geen discussie is over het feit dat er in 2006 afspraken gemaakt moesten worden over aanvullende werkzaamheden voor de realisatie van het kantoorgebouw, risico’s en garanties. De vraag die de rechtbank zichzelf hardop stelt is of de realisatievergoeding een zakelijke vergoeding was voor de aanvullende werkzaamheden, overgedragen risico’s en afgegeven garanties. De rechtbank stelt vast dat door het Openbaar Ministerie nauwelijks onderzoek is gedaan naar de zakelijkheid van deze vergoeding. De rechtbank kan derhalve niet vaststellen of de vergoeding onzakelijk was. Een andere vraag die de rechtbank relevant acht is of de overeenkomst is gebruik om de Belastingdienst te misleiden omdat de realisatievergoeding in werkelijkheid een winstuitdeling zou zijn. De rechtbank stelt echter vast dat partijen juist hebben afgesproken dat de vergoeding geen winstuitdeling zou zijn. De realisatieovereenkomst is ook om die reden niet vals.

Kortom, het lijkt erop alsof het Openbaar Ministerie totaal geen oog heeft voor hetgeen tussen partijen is afgesproken. Partijen zijn vrij om bepaalde afspraken te maken. Het kan zijn dat het Openbaar Ministerie het niet eens is met deze afspraken of dat er fiscale gevolgen dienen te worden verbonden aan de afspraken. Maar het Openbaar Ministerie kan niet op de stoel van de bestuurders gaan zitten en afspraken als vals bestempelen als het een andere visie heeft dan de partijen. Voor valsheid in geschrifte is het nodig dat een document in strijd met de waarheid is. Uiteraard is het moeilijk om te bepalen wat de waarheid is, zoals wij al beschreven in Vaklunch #313. In ieder geval is de waarheid van het Openbaar Ministerie gelukkig niet altijd de werkelijkheid.

Ons inziens zijn deze verdachten terecht vrijgesproken. Het Openbaar Ministerie moet zich daarbij realiseren dat een strafzaak grote gevolgen heeft: de reputatieschade, de stress, de lange duur van het proces. Door het proces zelf is het leed al geleden, Vaklunch #294. Het zou mooi zijn als het Openbaar Ministerie open zou staan voor andere visies tijdens het opsporingsonderzoek en de magistratelijkheid heeft om een opsporingsonderzoek af te breken als de waarheid toch anders is dan eerder gedacht.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl