#520: Een veroordeling; toch een VOG?
Een strafrechtelijk (fraude) onderzoek heeft vaak grote impact op de betrokkenen. Dat geldt in het geval van een veroordeling, maar ook als de zaak eindigt in een sepot of een vrijspraak. Een strafrechtelijk onderzoek brengt vanaf de start tot de ontknoping veel onzekerheid en zorgen met zich mee. Het meest acute probleem van een strafrechtelijk onderzoek is veelal de relatie met de bank die onder druk kan komen te staan, maar een onderzoek kan ook impact hebben op de relatie met de verzekeraar van een ondernemer of onderneming. Ook problemen met vergunningen (Wet BIBOB) of met de toezichthouder van een specifieke beroepsgroep, zoals accountants, komen voor. Het meest bekende probleem is wellicht toch wel de beperktere mogelijkheid om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) te verkrijgen. Staat een veroordeling garant voor de onmogelijkheid om een VOG te verkrijgen? Of is daar toch nog iets tussen te krijgen?
In de praktijk is de VOG voor verschillende gevallen nodig. Een veelvoorkomende situatie is die waarin een VOG moet worden overgelegd in het kader van een sollicitatieprocedure bij een werkgever. Dat is echter niet de enige situatie waarin een VOG verlangd kan worden. Zo kan bijvoorbeeld door een toezichthouder bij de uitvoering van de Wwft een VOG verlangd worden van een (mede)beleidsbepalende werknemer van een bedrijf. Het is ook mogelijk dat een toezichthouder zoals de AFM een VOG verlangt in het kader van een betrouwbaarheidsbeoordeling. Bij de beoordeling van de aanvraag om een VOG af te geven, wordt het justitieel documentatiesysteem geraadpleegd, in de volksmond ook wel bekend als het ‘strafblad’. Uit dat systeem blijkt of een onderzoek naar een bepaalde verdenking gaande is, dan wel of dat heeft geresulteerd in een vrijspraak, een veroordeling ofwel een alternatieve afdoening zoals een sepot of een transactie. Deze informatie blijft jaren zichtbaar in het justitieel documentatiesysteem.
Op basis van de beleidsregels van juni 2022 wordt een verzoek om een VOG afgewezen als wordt voldaan aan het objectieve criterium. Het objectieve criterium betreft de beoordeling of de justitiële gegevens die ten aanzien van de aanvrager zijn aangetroffen, indien herhaald, gelet op het risico voor de samenleving, een belemmering vormen voor een behoorlijke uitoefening van de functie/taak/bezigheid waarvoor de VOG is aangevraagd. Op grond van het subjectieve criterium wordt daarna getoetst of het belang dat de aanvrager heeft bij het verstrekken van de VOG zwaarder weegt dan het belang van de samenleving dat door het objectieve criterium wordt beschermd. Omstandigheden van het geval die altijd in de beoordeling worden betrokken zijn de afdoening van de strafzaak, het tijdsverloop en de hoeveelheid antecedenten.
Het is opvallend dat de omstandigheden waaronder een strafbaar feit is begaan daarin niet zijn meegenomen. Dat zijn immers ook omstandigheden van het geval. In de beleidsregels is in paragraaf 3.1.4.1. is opgenomen: “In het geval dat het COVOG na weging van de omstandigheden van het geval niet tot een goede oordeelsvorming kan komen en twijfel heeft over de vraag of een VOG kan worden afgegeven, worden de omstandigheden waaronder het strafbare feit heeft plaatsgevonden in de beoordeling betrokken”. In dat kader is de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 maart 2023 interessant. De Afdeling besliste over een zaak waarin de minister voor Rechtsbescherming zich op het standpunt stelde dat hij, volgens zijn eigen beleidsregels, de omstandigheden waaronder een strafbaar feit heeft plaatsgevonden moet betrekken bij een besluit over een VOG, maar alleen als er twijfel bestaat of de VOG wel of niet moet worden afgegeven. Hoewel de Afdeling dit standpunt in het verleden volgde, gaat de Afdeling nu om. De Afdeling overweegt nu dat de evenredigheidstoets van artikel 4:84 Awb vereist dat aan de hand van alle omstandigheden van het geval wordt bezien of van de beleidsregels moet worden afgeweken en toch een VOG moet worden verleend.
Wat ons betreft is dit een zeer terechte uitkomst. Het afgeven van een VOG is in het geval van een veroordeling maatwerk en daarbij kunnen bepaalde omstandigheden niet categorisch worden uitgesloten. Hoewel deze nieuwe jurisprudentie geen garantie is dat een VOG in het geval van een veroordeling wordt verstrekt, biedt het wel meer mogelijkheden om maatwerk te leveren.
Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met vaklunch@hertoghsadvocaten.nl.
No Comments