#298: Goud is niet fout

In Vaklunch #252 stelden wij het bestanddeel ‘uit enig misdrijf afkomstig’ van het misdrijf witwassen aan de orde. Dit bestanddeel vereist dat er een causaal verband bestaat tussen het gronddelict en het voorwerp dat wordt witgewassen. Dit blijkt ook uit het arrest van de Hoge Raad van 28 oktober 2014 waar wij in Vaklunch #252 naar verwezen. In deze Vaklunch brengen wij graag nog het arrest van 13 maart 2018 onder de aandacht waarin de Hoge Raad dit causale verband nogmaals goed tot uitdrukking brengt.

In deze zaak stond ter discussie of baren goud, ook wel broodjes goud genoemd, die vanuit Venezuela illegaal zijn geëxporteerd naar Aruba en Curaçao kunnen worden aangemerkt als ‘afkomstig uit enig misdrijf’. In deze zaak waren misdrijven begaan om de benodigde exportvergunningen voor het goud te omzeilen. Daardoor had het exporteren van het goud plaatsgevonden op een strafbare wijze. Volgens het Openbaar Ministerie had het goud daarmee ook een criminele herkomst gekregen. De Hoge Raad is het daar – terecht – niet mee eens. Of de herkomst van het goud crimineel is kan niet worden vastgesteld op basis van de strafbare wijze van transporteren. Over de herkomst van het goud is door de feitenrechter verder enkel vastgesteld dat het goud afkomstig is vanuit Venezuela. De Hoge Raad oordeelt dat deze omstandigheid niet maakt dat het goud een criminele herkomst heeft, althans dat dit oordeel van het Hof ontoereikend is gemotiveerd. Een duidelijk voorbeeld dus waaruit blijkt dat moet worden vastgesteld dat het voorwerp daadwerkelijk afkomstig is uit een misdrijf alvorens het kan worden witgewassen.

Ook het vonnis van de rechtbank Maastricht van 21 april 2009 is een goed voorbeeld. In deze zaak had de verdachte de beschikking over € 50.000 zwart geld. Om dit geld te kunnen gebruiken voor een verbouwing van een bedrijfspand wilde de verdachte een legale herkomst aan het bedrag geven. Daartoe heeft hij consignatie-overeenkomst opgesteld waarin is vermeld dat twee zeefdrukken van Andy Warhol voor € 25.000 per stuk worden verkocht door verdachte. Ten laste was gelegd dat het geld uit misdrijf afkomstig was gelet op de valse consignatie-overeenkomt. De rechtbank overweegt in dat kader dat het bedrag van € 50.000 niet afkomstig is (als opbrengst van of resultaat) uit de consignatie-overeenkomst, maar dat deze overeenkomst de methode is die gebruikt is om wit te wassen. Kortom, er is hooguit sprake van een handeling die zou kunnen kwalificeren als een witwashandeling. De verdachte wordt dus vrijgesproken van witwassen.

Hieruit volgt dat de volgtijdelijkheid van de gebeurtenissen en het causale verband tussen het vermeende witgewassen voorwerp en het misdrijf waaruit het afkomstig zou zijn bijzonder relevant zijn bij een verdenking of vervolging van witwassen. Een voorwerp is pas van misdrijf afkomstig als het als opbrengst of resultaat van een strafbaar feit kan kwalificeren. Eerst daarna kan dit voorwerp worden witgewassen door een witwashandeling.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl.