#327: Geld stinkt…

… althans, de overheid lijkt te vinden dat contant geld stinkt. In de strijd tegen criminaliteit en witwassen hebben Minister Hoekstra en Grapperhaus een plan gepresenteerd tegen witwassen. Beide ministers willen het “criminelen” steeds moeilijker maken om het financiële stelsel te gebruiken. De voorstellen die zij daartoe doen zijn vergaand. De vraag is echter of er voldoende aandacht wordt besteed aan de rechtsbescherming?

Enkele voorbeelden van de voorgestelde maatregelen zijn:

• Het verbieden van contante betalingen boven de € 3.000,-;
• Inzet op afschaffing van € 500 biljetten;
• Informatiedeling tussen bancaire instellingen over klanten op de zwarte lijst.

 

Dit zijn zo enkele voorbeelden van maatregelen die worden voorgesteld in een brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Het gevaar dat wij zien is dat aan de ene kant het gebruik van contant geld wordt uitgeroeid en aan de andere kant banken steeds vaker klanten weren. Zelfs als je slechts verdachte bent van een strafrechtelijk onderzoek dan zien wij een duidelijke trend waarin banken simpelweg de overeenkomst opzeggen en de betreffende persoon op straat komt te staan.

En dan?

Wordt het hebben van een bankrekening geen primaire levensbehoefte als contant geld wordt geweerd? Wij menen dat dit een verontrustende ontwikkeling is. In het voorstel van de ministers wordt geen enkele aandacht besteed aan de rechtsbescherming van de burgers voor onrechtmatig ingrijpen van de betreffende instanties. Wij zouden menen dat een dergelijk vergaand voorstel ten behoeve van de strijd tegen de criminaliteit altijd gepaard zou moeten gaan met eenzelfde set aan maatregelen ten behoeve van de rechtsbescherming. Als de overheid contante betalingen dan zo veel als mogelijk terug wil dringen, moet er dan geen algemeen recht komen op een bankrekening? En wanneer mag informatie gedeeld worden? Hoe ‘hard’ moet de betreffende informatie zijn?

Allemaal vragen waar tot op heden geen aandacht wordt besteed in het betreffende plan, terwijl het Openbaar Ministerie in de strijd tegen fraude de laatste tijd steeds weer wordt teruggefloten. Niet elke ‘complexe’ vennootschapsrechtelijke structuur levert fraude op. Het meest recente voorbeeld waarbij het Openbaar Ministerie op de vinger wordt getikt is een arrest van het Gerechtshof in Den Haag die in duidelijke woorden opschrijft wat het verschil is tussen belastingontwijking en belastingontduiking. Ondertussen heeft deze specifieke verdachte wel jarenlang de strijd aan moeten gaan om zijn gelijk te behalen met alle gevolgen van dien. Het is zeker niet uit te sluiten dat de bank ook gevolgen heeft verbonden aan deze verdenking.

Het aanscherpen van het beleid op het gebied van contante betalingen en op het gebied van gegevensuitwisseling tussen banken levert dus frictie op. Dat er maatregelen worden genomen in de strijd tegen de criminaliteit is prima, maar laten wij de rechtsbescherming daarbij niet uit het oog verliezen.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl. Uiteraard is het ook mogelijk om over dit onderwerp te praten in een Vaklunch on demand bij jou op kantoor.