#340: You’ve been warned

Het afgelopen jaar heeft de FIOD herhaaldelijk gemeld dat er een stille revolutie gaande is in de financiële opsporing. De rol van financiële instellingen als poortwachter wordt stevig afgedwongen door de overheid. De mega-schikking van ING met het Openbaar Ministerie van september 2018 ligt nog vers in het geheugen. Inmiddels is ABN Amro aan de beurt.

In het in januari 2019 gepubliceerde jaarbericht schreef de FIOD onder meer over de ING-schikking. Dat financiële instellingen goed in de gaten werden gehouden werd nogmaals duidelijk gemaakt. De FIOD schreef: ‘Financiële instellingen zoals banken zijn belangrijke poortwachters voor het bestrijden van witwassen, corruptie en terrorismefinanciering. Deze verplichting vloeit voort uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Voor het fors terugdringen van de omvang van de financiële fraude is een goede invulling van de poortwachtersfunctie door banken onmisbaar.’ De grote vraag was steeds: who’s next? Dat is dus inmiddels duidelijk.

Afgelopen week werd bekend dat ABN Amro wordt verdacht van het niet voldoen aan de vereisten van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). De bank zou niet genoeg onderzoek hebben gedaan naar de achtergrond van klanten, er zou niet tijdig afscheid zijn genomen van verdachte klanten en verdachte transacties werden onvoldoende gemeld. Meer is nog niet bekend over het onderzoek.

ABN Amro heeft inmiddels gemeld dat zij zal meewerken aan het onderzoek van het Openbaar Ministerie. Met het bekend worden van het nieuws dat ABN Amro nu ‘aan de beurt is’ lijkt in de praktijk direct de gedachte op te komen dat ook deze zaak geschikt zal worden. In de pers wordt ABN Amro al gewaarschuwd zich niet te laten verleiden de volgende cash cow van het Openbaar Ministerie te worden. De schikking met ING was voor het Openbaar Ministerie immers lucratief te noemen, waarmee de ontnemingstargets aan het eind van het jaar alsnog werden gehaald.

Ook dient in het achterhoofd te worden gehouden dat aan de mega-schikking met ING in september 2018 geen rechter te pas is gekomen. Deze schikking heeft op veel kritiek kunnen rekenen vanuit de politiek en ‘uit het veld’. De discussie of de rechterlijke toets bij schikkingen ingevoerd moet worden is door deze schikking weer opgelaaid. Zal er überhaupt ruimte ontstaan om te schikken? Deze kwestie zal door politiek en alle betrokken beroepsgroepen met argusogen worden gevolgd. Ons inziens heeft schikken overigens ook voordelen in de situatie waarin Openbaar Ministerie en de verdachte het eens zijn over de feiten en de verwijtbaarheid. Een schikking kan partijen veel tijd en daarmee geld besparen. Die capaciteit kan juist voor andere doeleinden worden gebruikt.

Ondertussen zal het er voor rekeninghouders bij de banken niet makkelijker op worden. Het signaal van de FIOD is wederom dat klantdossiers op orde moeten zijn. De reeds op gang gekomen vragenstroom van banken aan rekeninghouders die is gericht op het beëindigen van de klantrelatie – zoals wij beschreven in Vaklunch #334 – zal onverminderd doorgaan. Hoewel angst een slechte raadgever is en banken niet klakkeloos kun klanten de deur zouden moeten wijzen, zal het starten van een strafrechtelijk onderzoek naar ABN Amro het ‘better safe than sorry’ beleid van banken tegenover hun klanten in de hand werken. De vraag is of de maatschappij en de economie hierbij gebaat zijn.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl. Uiteraard is het ook mogelijk om over dit onderwerp te praten in een Vaklunch on demand bij jou op kantoor.