#322: Naming and shaming, een internationale trend

Op 22, 23 en 24 mei 2019 namen wij deel aan het halfjaarlijkse congres van de International Association of Young Lawyers (AIJA). Een van de onderwerpen van het congres betrof: ‘Tax: a Dream, not a Nightmare. In de diverse discussies met onze internationale collega’s kwam naar voren dat de autoriteiten wereldwijd gebruik maken van diverse methodes om financiële en fiscale fraude tegen te gaan. Of het nu administratieve boetes, strafrechtelijke vervolgingen of disciplinaire maatregelen zijn. Ook werd duidelijk dat het middel van naming and shaming inmiddels een geliefde methode is om een preventieve werking te creëren. Bij terugkomst van het congres werden wij direct geconfronteerd met een uitspraak in de jurisprudentie die deze trend onderschrijft.

Op 27 mei 2019 heeft de rechtbank een verdachte veroordeeld voor deelname aan een criminele organisatie die tot oogmerk had het plegen van faillissementsfraude en witwassen. De verdachte had diverse vennootschappen vlak voor een dreigend faillissement overgenomen en werd daarvoor betaald. Vervolgens zijn de diverse vennootschappen ontbonden of failliet verklaard. De verdachte was vervolgens echter spoorloos waardoor de schuldeisers met lege handen kwamen te staan.

De rechtbank legt een gevangenisstraf op van 18 maanden waarvan zes maanden voorwaardelijk. De  rechtbank merkt daarbij op dat de verdachte niet aanwezig was op de zitting. Gelet op het feit dat de verdachte in het verleden al eerder voor faillissementsfraude is veroordeeld acht de rechtbank het van belang om een beroepsverbod op te leggen. In die zin dat de veroordeelde voor de duur van vijf jaren geen bestuurder van een rechtspersoon mag zijn.

Tot slot oordeelt de rechtbank dat het vonnis openbaar zal worden gemaakt. De rechtbank meent dat de maatschappij tegen de verdachte moet worden beschermd mede gelet op het feit dat al eerder een veroordeling heeft plaatsgevonden. De openbaarmaking zal plaatsvinden door middel van publicatie van het ongeanonimiseerde vonnis op www.rechtspraak.nl. Vooralsnog het is het vonnis nog anoniem gepubliceerd. Zodra het vonnis onherroepelijk is zal deze in ongeanonimiseerde vorm worden gepubliceerd.

Wij menen dat de openbaarmaking van een vonnis een zeer verstrekkende maatregel is. Een dergelijke publicatie op het internet heeft verstrekkende gevolgen voor iemands toekomst. Waar media aandacht juist vaak een straf verminderende omstandigheid is, gebruikt de rechtbank een online publicatie nu om iemand zwaarder te straffen, de ultieme vorm van naming and shaming. Op deze manier ontneem je iemand in wezen het recht op een tweede kans. Eerst moet iemand twaalf maanden in de gevangenis zitten en mag iemand vijf jaar zijn beroep niet uitoefenen. Moet iemand daarna niet weer in de gelegenheid gesteld worden om zijn leven op te bouwen? Een online publicatie maakt dat in ieder geval een stuk ingewikkelder.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl.