#420: Vals voordeel?

In Vaklunch #370 hebben wij reeds aan de orde gesteld of/wanneer een vals geschrift een gronddelict voor witwassen kan vormen. Hiervoor hebben wij ook verwezen naar de conclusie van advocaat-generaal Bleichrodt in de zaak tegen SNS Property Finance. Advocaat-generaal Bleichrodt stelt in het verlengde hiervan nu de relatie tussen valsheid in geschrifte en ontneming aan de orde in een interessante conclusie.

In de betreffende hoofdzaak is de betrokkene veroordeeld voor valsheid in geschrifte door het opmaken van een valse bedrijfsadministratie. In de administratie waren facturen opgenomen die niet in overeenstemming met de werkelijkheid waren. De bedragen zijn in werkelijkheid uitbetaald aan het personeel zonder dat aan de fiscale verplichtingen werd voldaan en een deel is onttrokken aan de vennootschap. In de ontnemingszaak is berekend welk bedrag zwart is uitbetaald en welk bedrag is onttrokken aan de vennootschap. Het gedeelte dat is onttrokken wordt als wederrechtelijk verkregen voordeel aangemerkt.

De vraag is of door middel van of uit baten van de valse bedrijfsadministratie het voordeel is genoten? In de conclusie wordt erkend dat in sommige situaties valsheid in geschrifte een gronddelict voor een ontnemingsmaatregel kan zijn. Relevant in dit verband is of het voordeel ook zou zijn behaald als de valsheid in geschrifte niet zou zijn begaan. Hiervoor wordt ook verwezen naar een artikel van Klaasse en De Boer en een noot van Borgers.

Het hof heeft tot uitgangspunt genomen dat onder voordeel dat is verkregen ‘door middel van of uit de baten’ van het bewezen verklaarde feit ook kan worden begrepen daadwerkelijk genoten voordeel in het geval dat het strafbare feit op zichzelf geen rechtstreeks voordeel oplevert, doch kennelijk ertoe strekt en geëigend is voordeel te genereren. Bleichrodt concludeert dat dit uitgangspunt juist is. In die hoek moet het kennelijk worden gezocht.

Niet ter discussie staat dat de onttrekkingen op zich zijn betaald uit de legale inkomsten van het bedrijf. Bleichrodt vermoedt dat het hof wellicht gedacht zou kunnen hebben dat over de onttrekkingen geen belasting is betaald en dat daarom de onttrekkingen geen legale herkomst hebben. Daarmee zou het wederrechtelijk verkregen voordeel kunnen zijn. Bleichrodt schuift dit echter terzijde omdat, indien de fiscale voordelen in ogenschouw worden genomen dit niet de onttrekkingen in zijn geheel wederrechtelijk maken. Overigens zou dit ons inziens ook in strijd zijn met de wet om dit fiscale voordeel te ontnemen. Wij zouden menen dat artikel 74 AWR hieraan in de weg staat en dat het aan de Belastingdienst is om dit vermeende fiscale voordeel te ontnemen.

Hoewel Bleichrodt dus nog een poging onderneemt de redenering van het hof te ontcijferen kunnen wij die in het geheel niet volgen. Wij zijn het derhalve volledig eens met de uiteindelijke conclusie van Bleichrodt dat de motivering van het hof ten aanzien van het uitgangspunt dat de onttrekkingen hun basis vinden in de valse bedrijfsadministratie, niet begrijpelijk is.

Heb je vragen over het voorgaande of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl. Uiteraard is het ook mogelijk om over dit onderwerp te praten in een (digitale) Vaklunch on demand.