#048: Teeven Keurt je Goed – Keurmerk

De wet justitiële en strafvorderlijke gegevens vormt het wettelijk kader voor de toetsing voor het wel of niet afgeven van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Volgens Teeven biedt deze wet nu onvoldoende basis om politiegegevens te betrekken bij het antecedentenonderzoek. Een Verklaring Omtrent Gedrag kan binnen het huidige kader alleen worden geweigerd indien een justitieel gegeven van de aanvrager is vermeld in het systeem. Teeven vindt dat er situaties zijn waarin het mogelijk moet worden gemaakt om een dergelijke verklaring te weigeren als iemand ‘slechts’ beschuldigd wordt van een bepaald feit. Om die reden wil hij politiegegevens betrekken bij een VOG-screening. Een politiegegeven is elk persoonsgegeven dat in het kader van de uitoefening van de politietaak wordt verwerkt. Alle gegevens die in het kader van een opsporing worden verzameld zouden derhalve mee kunnen wegen bij het afgeven van een VOG als het aan Teeven zou liggen. De vraag is echter of dit voorstel in strijd is met de onschuldpresumptie zoals vervat in artikel 6 EVRM.

Het niet afgeven van een VOG kan grote gevolgen hebben. Een werkgever kan de verdachte bijvoorbeeld weigeren aan te nemen. Dit terwijl er slechts een beschuldiging ligt van een strafbaar feit. Teeven stapt hier in zijn brief van 15 januari 2014 aan de Tweede Kamer makkelijk overheen door te stellen dat als iemand later toch niet wordt veroordeeld de VOG alsnog kan worden afgegeven. Wij vragen ons af of Teeven zich realiseert wat voor een invloed dat kan hebben op het leven van een verdachte. Dit levert ons inziens direct een schending van artikel 6 EVRM oplevert.

Volgens artikel 6, lid 2, EVRM wordt een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan. Uit de zaak Allenet de Ribemont van het EHRM vloeit voort dat de onschuldpresumptie niet enkel door de rechter moet worden gerespecteerd, maar ook door overheidsinstanties, in de betreffende casus de Minister van Binnenlandse zaken en hoge politieambtenaren.

“The Court considers that the presumption of innocence may be infringed not only by a judge or court but also by other public authorities.”

Ook Teeven zal dus, ondanks een beschuldiging/verdenking, uit moeten gaan van de onschuldpresumptie en zich moeten weerhouden van uitlatingen of beslissingen die in strijd zijn met artikel 6 EVRM.

Een VOG is een verklaring waaruit blijkt dat gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving, aldus www.overheid.nl. Het gaat dus specifiek over feitelijk gedrag in het verleden. Een eventuele verdenking zegt echter niets over gedrag in het verleden. Als gezegd het is ‘slechts’ een beschuldiging. Door een eventuele verdenking (tijdelijk) iets over het gedrag uit iemands verleden te laten zeggen wordt impliciet het standpunt ingenomen dat het gedrag in het verleden – tijdelijk – heeft plaatsgevonden en maakt daarmee een inbreuk op artikel 6 EVRM.

Teeven zou dus niet alleen de wet moeten wijzigen om politiegegevens bij de VOG-screening te betrekken. Het gehele karakter van een VOG zou moeten wijzigen wil het eventuele voorstel van Teeven niet in strijd zijn met artikel 6 EVRM. Het idee van Teeven werkt willekeur in de hand en oordeelt prematuur over iemands eventuele gedragingen in het verleden. Een VOG krijgt dan meer het karakter van een TKG-keurmerk, Teeven Keurt je Goed (of niet). Dit klinkt ons inziens even arbitrair als het idee van Teeven.

Kan jij je verenigen met dit zoveelste voorstel van Teeven? Vind jij dat dit idee in strijd is met artikel 6 EVRM?