#527: Hansken en equality of arms….?

Data, data, en nog eens data. Ons leven wordt tegenwoordig vastgelegd in nullen en enen. Voor de opsporing van misdaden betekent dit dat grote hoeveelheden data in beslag worden genomen. Servers worden gekopieerd, versleuteld verkeer wordt live meegelezen, telefoons worden gehackt, je kan het zo gek niet bedenken. Maar hoe wordt al deze data nu onderzocht? In tegenstelling tot vroeger, lezen opsporingsautoriteiten niet meer ieder in beslag genomen papiertje. Zo maken opsporingsinstanties gebruik van bijvoorbeeld Hansken, een mede door het NFI ontwikkelde forensische tool. Daarmee kunnen grote hoeveelheden data gemakkelijk en gericht worden onderzocht. In het jaarbericht vraagt het NFI aandacht voor een stabiele financiering van het Hansken-platform om zo ondermijnende criminaliteit nog beter aan te kunnen pakken. Maar hoe wordt het beginsel van equality of arms gewaarborgd?

Het EHRM legt het begrip equality of arms vaak als volgt uit: ‘The Court recalls that under the principle of equality of arms, as one of the features of the wider concept of a fair trial, each party must be afforded a reasonable opportunity to present his case under conditions that do not place him at a disadvantage vis-a-vis his opponent’. Echte equality of arms in een strafzaak is een illusie; een strafrechtelijk onderzoek wordt uitgevoerd door een gespecialiseerd team aan opsporingsambtenaren die de beschikking hebben over diverse bevoegdheden maar ook de nieuwste technieken en technologieën. Zo ook het digitale platform Hansken, dat onmisbaar is geworden voor opsporingsdiensten om de bergen in beslag genomen data toegankelijk en doorzoekbaar te maken. Reden te meer om goede rechtswaarborgen in te bouwen en de verdediging toegang te bieden tot het in beslag genomen materiaal, met behulp van dezelfde technologie. Alleen op die manier kan de verdediging kwalitatieve tegenspraak bieden.

Het NFI ontwikkelde in dat kader wel de mogelijkheid voor advocaten om vanaf hun kantoor inzage te krijgen in bepaalde data via de digitale zoekmachine Hansken. Het gaat daarbij vooralsnog alleen om cryptocommunicatie. Een belangrijk stapje vooruit, maar wat ons betreft een veel te kleine stap gelet op het beginsel van equality of arms!

Over het algemeen, als de verdediging inzage wil hebben in de in beslag genomen data, dan moet een dataroom op de locatie van de FIOD worden ingericht, waarna met diverse zoektermen kan worden gezocht. Dit is uiteraard zeer tijdrovend en inefficiënt. Je kan niet met je cliënt overleggen en meestal is er ook nog een opsporingsambtenaar in de ruimte aanwezig. Bovendien is dan ook bekend met welke zoektermen de verdediging heeft gezocht in de dataset. Dit terwijl het vaak stil blijft wanneer de verdediging de FIOD verzoekt haar zoektermen te delen. Wat ons betreft zou dit juist een belangrijk controlemechanisme moeten zijn want op die manier kan worden geverifieerd of de opsporingsdiensten ook ontlastend materiaal hebben geselecteerd uit de resultaten van hun zoektermen of dat alleen die informatie is geselecteerd die past binnen de verdenking.

Nu het NFI aandacht vraagt voor een stabiele financiering, doen wij een oproep om bij de financiering van het Hansken platform rekening te houden met het principe van equality of arms en de rechten van de verdediging. Het politiedossier of het FIOD-dossier moet toegankelijk zijn voor de verdediging op eigen locatie met dezelfde doorzoekingsmogelijkheden, zoals het Hansken-systeem. Dit geldt niet alleen voor zaken waarin cryptocommunicatie een rol speelt, maar in alle zaken waar terabytes aan data in beslag is genomen. Alleen dan kan de verdediging op een effectieve en efficiënte wijze tegenspraak bieden. En onze rechtspraak en rechtssysteem is daarbij gebaat.

Heb je vragen over of wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Neem dan contact op met ons op via vaklunch@hertoghsadvocaten.nl.

 

 

 

No Comments

Post a Comment