#207: Liegen is geen verbergen of verhullen

In het dagelijks spraakgebruik is het niet ongewoon om aan te nemen dat als iemand liegt diegene iets wil verbergen of verhullen. Dit uitgangspunt werd door het Hof Amsterdam gebruikt om iemand te veroordelen voor witwassen in een arrest van 29 juli 2015 dat overigens pas vorige week werd gepubliceerd. De Hoge Raad steekt hier echter een stokje voor en legt uitgebreid uit wat de daadwerkelijke betekenis van verbergen of verhullen in het kader van witwassen is.

De zaak is als volgt. De verdachte heeft als getuige bij de politie een verklaring afgelegd waarin hij heeft verklaard dat hij een geldbedrag aan X heeft gegeven om een horloge te kopen. Later komt hij – nadat hij als verdachte is aangemerkt – terug op deze verklaring en geeft hij aan dat hij geen geldbedrag heeft gegeven aan X maar dat X hem had gevraagd om deze verklaring af te leggen. Aangezien de verklaring bij de politie is afgelegd kan de verdachte niet worden vervolgd voor meineed. Immers, dan dient sprake te zijn van een verklaring die onder ede is afgelegd. Ten overstaan van de politie bestaat geen verplichting om een verklaring af te leggen. Om deze zaak toch aan te pakken stelt de officier van justitie dat de verdachte schuldig is aan medeplegen van witwassen. Het Hof oordeelt dat de verklaringen die de verdachte tegenover de politie heeft afgelegd een cruciale rol hebben gespeeld bij het plegen van het voortdurende delict van witwassen. Volgens het Hof wordt immers door zijn onjuiste verklaringen de criminele herkomst van het geld verhuld en dat is een beslissend onderdeel voor de vraag of er sprake is van witwassen.

Advocaat-generaal Machielse, die een conclusie heeft geschreven in deze zaak, kan zich goed vinden in het oordeel van het Hof. De advocaat-generaal noemt de gedraging van de verdachte zelfs de kern van het witwassen. De verklaring van de verdachte bood immers een bijdrage aan het verhullen en vormde hier dus de spil waar het witwassen om draaide.

De Hoge Raad steekt echter een stokje voor de motivering van het Hof. Daarvoor citeert de Hoge Raad eerst een deel van de parlementaire geschiedenis waarin staat uitgelegd wat verbergen en verhullen in de zin van het misdrijf betekent:

“De termen «verbergen» en «verhullen» impliceren dus een zekere doelgerichtheid: het handelen is erop gericht het zicht op de aard, herkomst, vindplaats enz. van voorwerpen te bemoeilijken en is ook geschikt om dat doel te bereiken.”

Een belangrijk aspect dat de Hoge Raad hierbij noemt is dat de handeling er ook op gericht moet zijn om de aard, de herkomst en/of de vindplaats van het voorwerp te bemoeilijken en deze handeling ook geschikt moet zijn om dat doel te bereiken. De motivering van het Hof toont echter niet aan dat de leugen van de verdachte van zodanige aard was dat deze geschikt was om het zicht op de herkomst van het geldbedrag te verhullen. Om die reden vernietigt de Hoge Raad de bestreden uitspraak en wijst de zaak terug naar het Gerechtshof Amsterdam. Wellicht dat de gedachte hierachter is dat de verklaring vanaf het begin af aan niet als geloofwaardig is aangemerkt en dus kennelijk niet geschikt was om de herkomst van het geld te verhullen.

De Hoge Raad maakt dus duidelijk dat de handelingen die als witwassen zouden moeten kwalificeren ook daadwerkelijk geschikt moeten zijn om de herkomst van het voorwerp te verbergen of te verhullen.

Heb je vragen over het onderwerp witwassen of wil je van gedachten wisselen over het voorgaande neem dan contact met ons op via boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl.

3 Comments
  • Brian de Graaf

    1 maart 2017 at 13:15 Beantwoorden

    Goedendag, u noemt hierboven in de eerste alinea een arrest met de datum 29 juli 2015. U bedoelt eigenlijk die van 23-02-2017. Dat is i.i.g welke de link ook vermeld. De inhoud van dat arrest sluit ook aan op uw betoog.

  • Brian de Graaf

    1 maart 2017 at 13:25 Beantwoorden

    Nog ene reactie: ik begrijp alwaar u de datum 29 juli 2015 vandaan haalt. Het arrest dat ik noem is de cassatie-uitspraak van dat arrest van het Hof Amsterdam. Bij deze opgehelderd 🙂

  • Boezelman | de Boer

    21 maart 2017 at 17:29 Beantwoorden

    Dank !

Post a Comment