#200: Een aangepast overzicht
Over de ruime wijze waarop het Openbaar Ministerie gebruik maakt van de mogelijkheid om conservatoir beslag te leggen beklaagden wij ons onder meer al in vaklunch #183 en #37. Een doorn in het oog is dat het Openbaar Ministerie niet alleen in een vroegtijdig stadium beslag legt op alle bankrekeningen van de betrokken ondernemingen en privé personen, maar ook op privacy gevoelige voorwerpen. Naast administratie worden foto’s, Ipads (van de kinderen), de auto waarmee de kinderen naar school moeten worden gebracht en vele andere privé goederen in beslag genomen alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Rechters toetsen het beslag marginaal waardoor het Openbaar Ministerie hierbij een grote vrijheid geniet. Even gloorde onze hoop toen wij in de vakliteratuur lazen dat de Hoge Raad haar overzichtsbeschikking ten aanzien van het beslag had aangepast. IJdele hoop bleek al snel, maar het arrest is niettemin de moeite waard om te bespreken.
In deze zaak heeft het Openbaar Ministerie een auto in beslag genomen. Niettemin stelt de officier van justitie zich op het standpunt dat het strafvorderlijk belang zich niet verzet tegen teruggave van de in beslag genomen auto. De vraag is alleen aan wie de auto moet worden teruggegeven. De klager in de deze procedure stelt dat dat de auto onder hem in beslag is genomen en dat hij de eigenaar is. Een andere betrokkene stelt echter ook eigenaar van de auto te zijn. Zij heeft aangevoerd dat haar ex-partner de autopapieren uit haar auto heeft gestolen en de auto heeft overgeschreven op naam van zijn vriend, te weten klager. Zij heeft hiervan ook aangifte gedaan. Verder heeft zij rekeningafschriften en een kentekenbewijs overgelegd om aan te tonen dat zij daadwerkelijk de rechtmatige eigenaar van de auto is.
De rechtbank laat in het midden aan wie de auto moet worden geretourneerd. Ten aanzien van de betrokkene oordeelt de rechtbank dat zij onvoldoende heeft onderbouwd dat zij de rechtmatige eigenaar is van de auto. Ten aanzien van de klager oordeelt de rechtbank dat hij een sterker civielrechtelijk recht op de auto heeft, maar dat de rechtbank niet kan vaststellen of hij als koper van de auto te goeder trouw is geweest (vgl artikel 3:86, lid 3, Burgerlijk Wetboek). Om die reden wordt de auto ook niet aan de klager geretourneerd. De auto blijft aldus onder beslag ondanks dat het Openbaar Ministerie geen strafvorderlijk belang heeft om de auto onder beslag te houden.
De klager gaat tegen dit oordeel van de rechtbank in cassatie. Hij stelt dat de rechtbank ten onrechte heeft geoordeeld dat zij niet kan beoordelen of de klager een geldige aanspraak heeft op het in beslag genomen voorwerp, nu de officier van justitie zich op het standpunt heeft gesteld dat het strafvorderlijk belang zich niet verzet tegen teruggave van het onder de klager in beslag genomen voorwerp.
De Hoge Raad oordeelt – verwijzend naar de overzichtsbeschikking over het beslag – dat in het systeem van de wet ligt besloten dat, indien het Openbaar Ministerie van oordeel is dat het belang van strafvordering zich niet meer tegen de gevraagde teruggave verzet, de rechter, zonder zelf in een beoordeling van dit laatste punt te treden, op het klaagschrift dient te beslissen. De inbeslaggenomen auto moet dan dus geretourneerd worden. De Hoge Raad oordeelt verder dat nu het klaagschrift van de betrokkene ongegrond is verklaard de auto aan klager had moeten worden geretourneerd aangezien de auto onder hem in beslag is genomen.
Nadat de Hoge Raad het middel gegrond verklaart maakt het nog een aantekening ten aanzien van het overzichtsarrest uit 2010. In dit arrest wordt namelijk een opmerking gemaakt over het retourneren van het beslag dat is gelegd bij een ander dan de verdachte. De Hoge Raad geeft aan dat als bij een derde beslag wordt gelegd dat deze dan niet moeten worden gekarakteriseerd als een derde maar als de beslagene. Gelet op het retourneren van het beslag kan dit een belangrijke constatering zijn.
Heb je hierover verdere vragen of wil je van gedachten wisselen over het voorgaande, neem dan contact met ons op via boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl.
No Comments