#274: Misbruik van macht!

Het Openbaar Ministerie heeft ontzettend veel macht als overheidsorgaan. Op het moment dat er een verdenking van een strafbaar feit ontstaat heeft het legio mogelijkheden om onderzoek te doen. Een dergelijk mate van macht vereist ook dat er prudent mee wordt omgesprongen. Misbruik daarvan is ontoelaatbaar. Een recent voorbeeld waarin het Openbaar Ministerie ver buiten zijn boekje is gegaan is het arrest van het Hof Den Bosch. Het Openbaar Ministerie wordt in deze zaak geheel terecht niet-ontvankelijk verklaard vanwege misbruik van bevoegdheden.

In deze zaak wordt de bestuurder van een trustkantoor vervolgd vanwege het niet verstrekken van informatie aan de Belastingdienst op basis van artikel 68, lid 1, sub a en sub b juncto artikel 69 AWR. In de fiscale zaak was echter nog niet duidelijk of het trustkantoor verplicht was de informatie aan de Belastingdienst te verstrekken. In het fiscale boekenonderzoek bij het trustkantoor is door de Belastingdienst om inzage in het gehele e-mailverkeer gevraagd. Het trustkantoor heeft hiertegen zijn bezwaren geuit omdat het e-mailverkeer o.a. vertrouwelijke correspondentie met klanten bevat en het verzoek disproportioneel zou zijn. Daarop is besloten dat het e-mailverkeer veilig gesteld zou worden door de Belastingdienst en dat het in een verzegelde envelop op het trustkantoor zou worden bewaard. De Belastingdienst heeft vervolgens een informatiebeschikking afgegeven, zodat in de procedure tegen die informatiebeschikking de vraag of de e-mail bestanden verstrekt dienden te worden aan de rechter kon worden voorgelegd. Zo ver is het echter nooit gekomen.

Ondanks deze afspraak is de bezwaarbehandelaar van de informatiebeschikking namelijk naar de FIOD gestapt en heeft gemeld dat het trustkantoor weigerde informatie te verstrekken. Terwijl het bezwaar tegen de informatiebeschikking aanhangig is, is vervolgens een strafrechtelijk onderzoek gestart op basis van een verdenking van het niet verstrekken van de betreffende e-mailbestanden aan de Belastingdienst. De FIOD heeft zelfs het trustkantoor doorzocht en de verzegelde envelop in beslag genomen. De Belastingdienst heeft vervolgens een verzoek gedaan aan het Openbaar Ministerie om de informatie uit de envelop te delen. Het Openbaar Ministerie heeft dit ook gedaan.

Het trustkantoor heeft toen het bezwaar tegen de informatiebeschikking ingetrokken omdat de Belastingdienst inmiddels via het Openbaar Ministerie toch over de informatie beschikte. Daarmee is de informatiebeschikking komen vast te staan.

Nadat de bestuurder van het trustkantoor door de politierechter is veroordeeld overweegt het Hof dat een rechtsmiddel tegen een informatiebeschikking feitelijk schorsende werking heeft. Daartoe verwijst het Hof naar de parlementaire geschiedenis en het feit dat een belastingplichtige een termijn wordt gegund voor het alsnog verstrekken van de informatie op het moment dat het bezwaar of beroep ongegrond wordt verklaard.

Het Hof oordeelt derhalve dat de strafrechtelijke procedure is geëntameerd om strafvorderlijk beslag op de DVD met e-mails te kunnen leggen en aan de fiscus te verstrekken, terwijl de weigering om de e-mails te verstrekken in een lopende fiscaalrechtelijke bezwaarprocedure nog onderwerp was van discussie. Verder overweegt het Hof dat voor de specifieke verdenking in de strafzaak de inhoud van de e-mails geheel niet relevant waren. Immers stond niet ter discussie dat de gegevens niet waren verstrekt en het was volstrekt duidelijk welke documenten niet waren verstrekt.

Het Openbaar Ministerie heeft zich dus als verlengstuk van de Belastingdienst laten gebruiken en daarmee zijn bevoegdheden misbruikt. Sprake is van detournement de pouvoir omdat het Openbaar Ministerie aan hem toekomende strafrechtelijke bevoegdheid heeft gebruikt voor een ander doel dan waarvoor deze is gegeven. Het Hof oordeelt dat het instellen van een strafvervolging in strijd is met de beginselen van een behoorlijke procesorde en het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk is. Een uitspraak die wij meer dan onderschrijven. De Belastingdienst en het Openbaar Ministerie zijn twee aparte overheidsorganen met beide een eigen set aan bevoegdheden. Het past niet als beide instanties elkaars bevoegdheden gebruiken. Daar moeten strenge consequenties aan worden verbonden. Zeker in een tijd waar transparantie van de burger wordt verwacht zou het de overheid niet misstaan het goede voorbeeld te geven.

Mocht je vragen hebben over het voorgaand of van gedachten willen wisselen met ons, neem dan contact op via boezelman@hertoghsadvocaten.nl of boer@hertoghsadvocaten.nl.

No Comments

Post a Comment